بۆچی تێڕوانینی لەخۆکۆڵکەر - elminativism تێڕوانینێکی خۆبەهەڵەخەرەوەیە؟

ب

ۆچی تێڕوانینی لەخۆکۆڵکەر - elminativism تێڕوانینێکی خۆبەهەڵەخەرەوەیە؟

لە فەلسەفەی ئەقڵدا تێڕوانینێکی سەیر هەیە کە هەندێ لایەنگری هەیە پێی دەوترێت لەخۆکۆڵکەر - elimnativism چونکە دێت خۆی ڕزگار دەکات لەو کێشانەی کە دروستبوون لەسەر پەیوەندی نێوان هۆش و ئاگایی و دۆخە ئەقڵییەکان لەگەڵ جەستە و مێشکی فیزیکی.1

چۆن خۆی ڕزگار دەکات؟
خۆی ڕزگار دەکات بەوەی دێت ئینکاری بوونی هۆش و ئاگایی (Phenominal consciousness) و دۆخی ئەقڵی دەکات و دەڵێت بوونیان نییە.
بە دەربڕینێکی تر بوونەوەرێک بوونی نییە کە هۆش و ئاگایی هەبێت ئەمەش واتای ئەوەیە شتانێک بەناوی بیرۆکە و باوەڕ و هەست و هتد بوونی نییە.

جا کێشەیەکی سەرەکی ئەم تێڕوانینیە ئەوەیە ئەگەر ڕاست وەریبگرین ئەوا ئەو زەمینەی لەسەری وەستاوە ئەکەوێت و بەمەش دووچاری خۆبەهەڵەخستنەوە ئەبێت.

چونکە ئەم تێڕوانینە ئینکاری هۆش و ئاگایی ئەکات، هۆش و ئاگایی مەبەست لێی ئەو چەمکەیە کە فەیلەسوفان پێی دەڵێن Phenominal consciousness. ئەم چەمکەش پەیوەستە بە چەمکێکی تر کە پێی دەڵێن what it is like، کە بە سادەیی بریتیە لەو هۆش و ئاگاییە ڕاستەوخۆیە بە ئەزموونەکانت کە تایبەتە بە خۆت. بۆ نمونە قاوەیەک ئەخۆیتەوە چۆن دەرئەکەوێت لە هۆش و ئاگاییتدا ئەمە شتێکە تایبەتە بەتۆ subjective.

جا ڕەتکردنەوەی ئەمە واتای ئەوەیە ئینکاری خودڕامان ئەکات. بەکردنی ئەم کارەش واتا زەمینەکەی خۆی ئەکەوێت، چونکە بەبێ خودڕامان مانایەک نامێنێت بۆ شیکاری فەلسەفی و تاقیکردنەوە و بنیاتنانی بیردۆزی زانستی.2 هەر بۆیە تێڕوانینەکە خۆ بەهەڵەخەرەوەیە.3

ئارگومێنتەکە:
1. ئەگەر تێڕوانینی خۆلەکۆڵکەر ڕاستبێت، ئەوا دژبەیەکی دروست ئەبێت.
2. دژبەیەکی بەشێوەیەکی پێویست هەڵەیە.
3. کەواتە تێڕوانینی خۆلەکۆڵکەر هەڵەیە.

سەرچاوەکان:


سەرچاوەکان:
1. Mandik, P. (2023). This is philosophy of mind: An introduction. Wiley Blackwell
2. بۆ باشتر تێگەیشتن لە خودڕامان:
ئایا خودڕامان کەرستەیەکی باشە بۆ لێکۆڵینەوە لە بابەتی هۆشی مرۆڤ؟

3. Rasmussen, J. L. (2023). Who are you, really?: A philosopher’s inquiry into the Nature and origin of persons. InterVarsity Academic.